Acil durum fonu, çoğu insanın önemini ancak zor yoldan öğrendiği bir konudur. Beklenmedik bir masrafla karşılaştığınızda, kredi kartlarına yüklenmek ya da borç istemek yerine güvenle başvurabileceğiniz bir birikim hayat kurtarıcı olabilir.

Beklenmeyeni beklemek, iyi bir finansal planlamanın temelidir. İşinizi kaybedebilirsiniz, çamaşır makineniz bozulabilir ya da dişiniz için acil bir tedavi gerekebilir. Eğer bir kenarda kenara koyduğunuz paranız yoksa, kredi kartı borcuna girmeniz ya da çevrenizden borç istemeniz gerekebilir. Bu durum sizi daha da zor bir mali tabloya sürükleyebilir.

Gerçek Bir Örnek: Hazırlıksız Yakalanmak

Amerika’da finans yazarı Cameron Huddleston, yüksek bir vergi borcu çıktığında bunun ne kadar stresli olabileceğini deneyimlemişti. Daha önce vergi iadesi aldığı için böyle bir borcu beklemiyordu. Eşiyle birlikte yüksek faizli borçlarını ödemeye odaklandıkları için ellerinde ekstra para kalmamıştı. Ödeme günü geldiğinde banka hesapları neredeyse boştu ve geçici olarak ailesinden yardım almak zorunda kaldı.

Bu tecrübe, onu acil durum fonu oluşturmanın önemini kavramaya yöneltti. Türkiye’de de benzer durumlar her an başımıza gelebilir: Sürpriz bir vergi borcu, sağlık sorunu ya da ani iş kaybı hepimizin başına gelebilir.

Bahaneleri Bırakmanın Zamanı Geldi

Cameron gibi siz de birikim yapmamak için bahaneler üretiyor olabilirsiniz. Ama şunu unutmayın: Asıl önemli olan, bir şeyler biriktirmeye başlamak. İşte en yaygın üç bahaneyi ve neden geçerli olmadıklarını birlikte ele alalım:

Bahane 1: Para Biriktirecek Durumum Yok

Bu en yaygın bahanedir. Ancak gerçekten bir acil durum yaşandığında parayı nereden bulacaksınız? Banka kredisi mi çekeceksiniz, altınlarınızı mı bozduracaksınız? Halbuki küçük miktarlarla başlamak bile büyük fark yaratır.

Finansal danışman Jan Dahlin Geiger, özellikle maaşla geçinen bireylerin acil durum fonuna daha çok ihtiyacı olduğunu söylüyor. Beklenmedik bir harcama, borç yükünüzü artırabilir ve sizi uzun vadede daha da zor duruma sokabilir.

Klasik öneri, üç ila altı aylık harcamaları karşılayacak kadar birikim yapmak olsa da, önemli olan bu hedefe bir anda ulaşmak değil, küçük adımlarla ilerlemektir. Geliriniz ne olursa olsun, tasarruf disiplini kazanabilirsiniz.

Vergi iadesi, ikramiye ya da bayram harçlıkları gibi beklenmedik gelirleri acil durum fonu için kullanarak başlamanız mümkün. Ayrıca bir ay boyunca harcamalarınızı izleyip gereksiz kalemleri kısarak bu fona kaynak yaratabilirsiniz.

Bahane 2: Kredi Kartım Var, Gerekirse Kullanırım

Acil durumlar için kredi kartı kullanmak cazip gelebilir ama bu çözüm sizi daha büyük borçlara sürükleyebilir. Üstelik her yerde kredi kartı geçmeyebilir ya da limitiniz yetersiz kalabilir.

Diyelim ki 1.000 TL’lik bir harcama yaptınız ve sadece asgari ödeme ile devam ediyorsunuz. Kredi kartı faizi %4 bile olsa, bu borcu kapatmanız aylar, hatta yıllar sürebilir. Bu süreçte ödeyeceğiniz toplam faizle birlikte maliyetiniz ikiye katlanabilir.

Acil durum fonu, işte bu yüzden vardır: Krediye başvurmadan kriz anlarını atlatabilmek için.

Bahane 3: Emeklilik Hesabım veya Kredim Var

Emeklilik birikimlerinizi acil durumda kullanmak cazip görünebilir. Ama Türkiye’de Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ya da özel emeklilik fonlarından erken çıkış hem cezalıdır hem de vergi kesintilerine tabidir.

Ev kredisi ya da taşıt kredisi gibi borçlara güvenmek de risklidir. Ek bir kredi limiti onaylanacağının garantisi yoktur. Bankalar ekonomik belirsizliklerde kredi musluklarını kısabilir.

Krediye bağımlı olmak yerine, kendinize ait bir acil durum fonuna sahip olmak en güvenli yoldur.

Peki, Parayı Nereye Koymalı?

Türkiye’de acil durum fonu için en uygun seçenekler, kolay erişilebilir ve güvenli birikim hesaplarıdır. Vadeli mevduat hesapları, e-Vadeli hesaplar ya da anında çekilebilir faizli dijital hesaplar tercih edilebilir.

Faiz oranları çok yüksek olmasa da, önemli olan paranın değerini koruması ve gerektiğinde kolayca erişilebilir olmasıdır. Bazı bankalar, birikim hesapları için mobil uygulamalardan hedefli tasarruf özellikleri de sunuyor. Bu sayede her ay belirli bir tutarı otomatik olarak kenara koyabilirsiniz.

Online bankaların sunduğu yüksek faizli hesaplar da değerlendirilebilir. Ancak bu tür hesaplarda ATM kartı ya da anında erişim olmayabilir. Bu yüzden fonun bir kısmını daha hızlı ulaşabileceğiniz bir hesapta tutmak mantıklı olabilir.

Şimdi Başlama Zamanı

Artık bahaneler geride kaldı. Finansal olarak kendinizi güvence altına almanın en sağlam yolu, küçük de olsa bir acil durum fonu oluşturmaktır. Türkiye’de ekonomik belirsizliklerin arttığı bir dönemde, kendi kendinize sağlayacağınız bu güvence büyük rahatlık sağlar.

Bugün küçük bir birikim hesabı açın. Her ay düzenli bir şekilde, ister 500 TL ister 50 TL, katkı yapın. Önemli olan miktar değil, istikrar. Çünkü mesele yağmurlu günler gelirse değil, geldiğinde hazır olup olmayacağınızdır.