Aile yanında yaşarken para yönetiminin en büyük kısmı, harçlıkla ne alacağınıza karar vermekten ibaretti. Ama artık kendi ayaklarınızın üzerindesiniz. Elektrik, su, doğalgaz faturaları, kredi kartı ekstreleri, KYK borcu ya da araç kredisi derken işler karmaşık hale geliyor. Bunlara ek olarak, birikim yapmanız ve geleceğiniz için yatırım yapmanız da gerekiyor. Tüm bunları takip etmek başlı başına bir iş gibi görünüyor olabilir. Ama işin sırrı: Otomasyon.
Otomasyon, sadece işleri kolaylaştırmaz; aynı zamanda düzensizlik, unutkanlık ve harcamaların kontrolden çıkmasını da önler. İşte finansal hayatınızı sadeleştirmenin ve kontrolü ele almanın 6 kolay yolu:
1. Maaşınızı doğrudan banka hesabınıza alın
Her ay maaş yattığında ATM önünde sıra beklemekten sıkıldıysanız, bu yöntem tam size göre. Çoğu işveren, maaşı doğrudan banka hesabına yatırma seçeneği sunuyor. Böylece, parayı elinize almadan doğrudan hesabınıza aktarabilir, harcamadan önce plan yapabilirsiniz. Hem bankaya gitme zahmeti kalmaz, hem de paranız kaybolmaz ya da unutulmaz. İnsan kaynakları biriminden bu işlemi başlatmak genellikle bir form ve IBAN numarası kadar kolaydır.
2. Otomatik tasarruf sistemleri kurun
Ay sonunda bir şey kalmadığı için birikim yapamıyorum diyenlerdenseniz, bu madde tam size göre. “Kendinize ödeme yapın” kuralı burada devreye giriyor. Her ay maaş yattığında bir kısmını otomatik olarak vadeli ya da dijital birikim hesabına aktarmak en basit yöntemdir. Bu işlemi bankanızın mobil uygulamasından birkaç tıklamayla ayarlayabilirsiniz. Parayı görmeden biriktirir, eksikliğini bile hissetmezsiniz.
Eğer çalıştığınız iş yerinde bireysel emeklilik sistemi (BES) varsa, maaşınızdan otomatik olarak kesinti yapılmasını sağlayabilir ve %30 devlet katkısından da faydalanabilirsiniz. Bu, birikimi otomatikleştirmenin en avantajlı yollarından biridir.
3. Fatura ödeme işini sisteminize bırakın
Elektrik, su, internet, cep telefonu, aidat… Her ay düzenli gelen faturalar hem kafa karıştırıcı hem de unutulmaya çok müsaittir. Tüm bu ödemeleri otomatik talimatla bankanıza bırakmak, zaman kazandırır ve gecikme faizi ödemenizi engeller.
Bankaların mobil uygulamalarından bu talimatları kolayca verebilirsiniz. Çoğu banka bu hizmeti ücretsiz sunar. Talimat verdiğinizde sadece hesabınızda yeterli bakiye olmasına dikkat etmeniz yeterlidir. Böylece hiçbir faturayı unutmazsınız ve posta kuyruğuna girmeniz gerekmez.
4. Harcamalarınızı uygulamalarla takip edin
Harcadığınız paranın nereye gittiğini anlamak, finansal kontrolün ilk adımıdır. Bütçe oluşturmak için artık Excel bilmek şart değil. Türkiye’de yaygın olarak kullanılan mobil uygulamalarla (örneğin: Moneye, Spendee, Enpara Harcama Analizi) kredi kartı ve banka hesaplarınızı entegre ederek tüm harcamalarınızı kategori bazlı takip edebilirsiniz.
Bu uygulamalar, “aylık market harcaması”, “ulaşım”, “yeme-içme” gibi kalemlerde size ne kadar harcadığınızı gösterir. Böylece tasarruf edebileceğiniz alanları net biçimde görürsünüz.
5. Yatırımlarınızı basitleştirin
Yatırım yapmaya niyetli ama zamanınız yoksa, portföyünüzü otomatik yöneten sistemleri tercih edebilirsiniz. Türkiye’de yatırım fonları ya da “hedef fonlar”, yaşınıza ve risk profilinize göre sizin yerinize yatırım dağılımı yapar.
Bankaların dijital yatırım platformları (örneğin: İşCep Borsa, Garanti BBVA Yatırım, Ziraat Mobil) üzerinden yatırım hesabı açabilir ve düzenli alım talimatı verebilirsiniz. Böylece her ay belirlediğiniz tutarda hisse senedi, fon ya da altın alımı otomatik olarak gerçekleşir.
6. Günlük harcamalardan kazanç sağlayın
Kredi kartınızı sadece harcamak için değil, aynı zamanda para kazanmak için de kullanabilirsiniz. Türkiye’deki birçok banka kredi kartı alışverişlerinden puan, indirim ya da nakit iadesi sunuyor. Özellikle market, akaryakıt ya da giyim gibi sabit harcama kalemlerinde bu avantajlar fark yaratabilir.
Örneğin, bazı kartlar market harcamalarında %3-5 arası nakit iade sunar. Ayda 2.000 TL market alışverişi yapan biri için yılda 1.000 TL’ye yakın iade mümkün olabilir. Ancak burada önemli bir not: Kredi kartı borcunuzu her ay tamamen ödeyin. Faiz ödemek, tüm kazanımı siler.
Finansal hayatınızı sadeleştirmek ve kendinize daha fazla zaman ayırmak istiyorsanız, bu 6 adımı uygulamak yeterli. Bir kez düzeni kurduğunuzda, tüm işler kendiliğinden akar. Siz de parayı değil, hayatınızı yönetirsiniz.
