Bütçeleme Rehberi
Kredi puanınız düşükse ya da hiç kredi geçmişiniz yoksa, bu durum Türkiye’de konut kredisi almayı zorlaştırabilir. Borçsuz olmak her ne kadar olumlu gibi görünse de bankalar genellikle “risk” görmek istemez. Bu nedenle, kredi geçmişiniz sınırlıysa veya hiç yoksa, ev sahibi olma süreci sizin için daha fazla hazırlık ve tasarruf gerektirebilir. Ancak doğru bütçe planlamasıyla bu engeli aşmak mümkündür.
İlk Adım: Ne Kadar Harcayabileceğinizi Belirleyin
Ev almaya karar vermeden önce bütçenizin sınırlarını bilmeniz gerekir. Ne kadarlık bir ev almayı planlıyorsunuz? Evin toplam fiyatı üzerinden yüzde 20 peşinat ödemeyi kabul ediyorsanız, bu miktarı önceden biriktirmeniz gerekebilir. Örneğin, 3.000.000 TL’lik bir ev için yaklaşık 600.000 TL peşinat ayırmanız gerekir. Ayrıca tapu harcı, ekspertiz ücreti ve sigorta gibi kapanış masraflarını da göz önünde bulundurmalısınız. Peşinat ne kadar yüksek olursa, kredi sigortası gibi ek masraflardan o kadar uzak durabilirsiniz.
Aylık Ödemeleri Gerçekçi Şekilde Hesaplayın
Krediye başvurmadan önce evin fiyatından peşinatı ve kapanış masraflarını çıkararak ne kadar krediye ihtiyacınız olduğunu hesaplayın. Ardından, bankaların sunabileceği faiz oranlarıyla ortalama aylık ödeme tutarını çıkarabilirsiniz. Örneğin, 15 yıl vadeli bir konut kredisiyle 2.400.000 TL borçlandığınızda ve aylık faiz oranı %2 civarındaysa, taksitleriniz oldukça yüksek olabilir. Bu taksitlere ek olarak konut sigortası, DASK ve emlak vergisi gibi giderleri de hesaba katmalısınız.
Ödeme Şokunu Önlemek İçin Tasarrufa Başlayın
Kira ödediğiniz mevcut tutarla, ileride ödeyeceğiniz muhtemel kredi taksiti arasında fark varsa, bu farkı şimdiden birikim hesabına aktarmaya başlayın. Bu sayede hem bütçenizi yeni ödeme planına alıştırmış olursunuz hem de peşinat hedefinize daha hızlı ulaşırsınız. Örneğin, şu an 15.000 TL kira ödüyorsanız ve kredi taksiti 23.000 TL olacaksa, aradaki 8.000 TL’yi her ay düzenli olarak bir kenara ayırabilirsiniz. Ek olarak, evle birlikte gelen bakım, aidat ve onarım gibi giderler için de birkaç bin TL ek tasarruf yapmak akıllıca olur.
Bütçenizi Gözden Geçirin ve Gerekli Düzenlemeleri Yapın
Yüzde 20 peşinat biriktirmek uzun bir süreç olabilir. Bu süreçte günlük harcamalarınızı gözden geçirerek nereden tasarruf edebileceğinizi belirleyin. Örneğin, dışarıda yemek yemek yerine evde yemek hazırlamak, gereksiz abonelikleri iptal etmek veya enerji tasarrufu sağlamak gibi alışkanlıklar size ciddi katkı sağlayabilir. Ancak uzun vadeli tasarruf araçlarını bozmaktan kaçının. Türkiye’de Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) gibi vergi avantajı sunan sistemlerde birikimlerinizi korumaya devam edin.
Düşük Krediyle Konut Almanın Alternatifi: TOKİ ve Kredi Destekleri
Türkiye’de kredi geçmişi zayıf olan bireyler için bazı alternatif finansman kaynakları da bulunmaktadır. TOKİ’nin sunduğu sosyal konut projeleri veya bazı belediyelerin ilk evini alacaklara sunduğu destek programları bu anlamda değerlendirilebilir. Ayrıca bazı özel bankalar veya katılım bankaları, gelir belgeleri veya düzenli ödeme geçmişiyle (örneğin elektrik, su faturaları) kredi notu oluşturmadan da alternatif değerlendirme yapabiliyor. Bu noktada bankaların başvuru şartlarını dikkatle incelemek ve danışmanlık almak yararlı olabilir.
FHA’ya Benzeyen Türkiye’deki Seçenekler
ABD’de FHA garantili konut kredileri, düşük peşinatla ev almayı mümkün kılıyor. Türkiye’de doğrudan bu yapıya benzer bir sistem bulunmasa da, kamu bankaları aracılığıyla sunulan uygun faizli konut kredileri, özellikle ilk evini alacaklar için benzer kolaylıklar sağlayabilir. Ayrıca, bankaların bazı dönemlerde sunduğu düşük peşinatlı kampanyalar da takip edilmelidir. Unutmayın, kredi ödemelerinizin toplamı aylık gelirinizin %30’unu geçmemeli ve iki aylık ödeme kadar yedek bütçenizin bulunması da önemli bir avantaj sağlar.
