Banka hesabınıza baktığınızda “Bu kadar para nereye gitti?” diye sorduğunuz oldu mu? Ya da artık harcamalarınıza bir çeki düzen vermek istiyorsunuz ama nereden başlayacağınızı bilmiyorsunuz. İşte burada devreye harcama günlüğü giriyor. Basit ama etkili bir yöntem olan harcama günlüğü, bütçe yapmanın ilk ve en önemli adımı olabilir.
Harcama Günlüğü Nedir?
Harcama günlüğü, paranızın nereye gittiğini gözler önüne seren bir kayıt sistemidir. Sabah kahve alırken, markette birkaç şey alırken ya da akşam dışarıda yemek yerken harcadığınız her kuruşu yazarsınız. Böylece zamanla alışkanlıklarınızı fark eder ve “param neden yetmiyor” sorusuna net cevaplar bulursunuz. Kimileri tüm harcamaları (kira, fatura, kredi) dahil ederek detaylı tutar; kimileri ise sadece isteğe bağlı, yani kontrol edilebilir giderleri not eder.
İsteğe Bağlı Harcamalar Sessizce Bütçeyi Yutar
Kira, doğalgaz faturası, internet gibi harcamalar sabittir. Ancak dışarıda yenen yemekler, yeni bir tişört ya da arkadaşlarla gidilen bir kafede içilen kahveler isteğe bağlıdır. İşte tehlike burada başlar. “Günde sadece bir kahve” gibi masum görünen harcamalar, ay sonunda ciddi rakamlara ulaşabilir. Örneğin her gün 60 TL’ye kahve içtiğinizi düşünün, bu ayda yaklaşık 1.800 TL demek. Harcama günlüğüyle bunu fark ettiğinizde tasarruf için ilk adımı atmış olursunuz.
Klasik Yöntem: Defter ve Kalem
Yanınızda küçük bir defter taşımak eski usul olabilir ama gayet işe yarar. Her harcamanızı not almak, sizi daha dikkatli olmaya teşvik eder. Alışkanlık haline geldiğinde hem birikmiş veri elde edersiniz hem de farkındalığınız artar. Üstelik şarj bitmesi, internet olmaması gibi sorunlar da yok!
Dijital Günlükler: Mobil Uygulama Kullanımı
Teknolojiyle aranız iyiyse, harcamalarınızı mobil cihazlara kaydedebilirsiniz. iPhone’daki Notlar uygulaması ya da Evernote, kolay kullanım sunar. Harcamaları kategoriye ayırabilir, grafiklerle analiz edebilirsiniz. Quicken gibi uygulamalar hem masaüstü hem mobil senkronizasyon sağlar. Hatırlatıcılar kurarak günlük tutmayı unutmamak da mümkün.
Verileri Gruplandırma ve Analiz Etme
Bir ay boyunca düzenli günlük tuttuysanız, artık elinizde ciddi veri var demektir. Harcamalarınızı “ev”, “ulaşım”, “yeme-içme”, “eğlence” gibi başlıklara ayırın. Geriye kalanlar için “çeşitli” kategorisi oluşturun. En çok para harcadığınız alanları görünce şaşırabilirsiniz. Özellikle çeşitli kategorisinde yer alan kontrolsüz harcamalar, tasarruf için büyük fırsatlar sunar.
Finansal Hedefler İçin Günlüğünüzü Kullanın
Hedefiniz ne olursa olsun — borç ödemek, tatil yapmak ya da birikim oluşturmak — harcama günlüğü sizi bu hedefe götürebilir. Diyelim ki aylık isteğe bağlı harcamalarınız 4.000 TL civarında. Bunun yarısını kısmayı başarırsanız yılda 24.000 TL gibi ciddi bir rakamı biriktirebilirsiniz. Üstelik bu kesintiyi nereden yapacağınızı da günlük kayıtlarınız gösterecek.
Harcama Günlüğü Kalıcı Bir Alışkanlık Olmalı mı?
Bu tamamen sizin kontrol ihtiyacınıza bağlı. Bazı insanlar bütçeye uyma konusunda oldukça disiplinlidir ve kısa süreli kayıt tutmak yeterlidir. Ancak finansal farkındalığı yüksek tutmak isteyenler için harcama günlüğü, adeta bir finansal yol arkadaşıdır. Hele ki uygulamalar arasında kolay veri aktarımı varken bu alışkanlığı sürdürmek hiç de zor değil.
