Ekonomik durgunlukları önceden tahmin etmek çoğu zaman mümkün olmaz. Örneğin 2008 küresel krizi, dünyanın dört bir yanındaki ekonomistleri hazırlıksız yakalamıştı. Çünkü ekonomik göstergeler çoğu zaman geç gelir, veriler eksik olabilir ve piyasalar ani şoklarla yön değiştirebilir. Dolayısıyla tahmin yerine hazırlıklı olmak çok daha akıllıcadır.
Peki, Türkiye’de yaşanan ekonomik dalgalanmalara rağmen emeklilik planınızı nasıl sağlam tutabilirsiniz? İşte emeklilik yıllarınızı güvence altına almanıza yardımcı olacak 6 etkili yöntem:
1. Acil Durum Fonu Oluşturun
Herhangi bir ekonomik çalkantıya karşı en güçlü savunmanız, bir acil durum fonudur. Türkiye’de birçok uzman, en az 3-6 aylık giderlerinizi karşılayacak bir birikimin kenarda durmasını önerir. Bu fon sayesinde ani sağlık giderleri, iş kaybı gibi durumlarda emeklilik yatırımlarınıza dokunmadan ayakta kalabilirsiniz.
Hedef belirlemek önemlidir. Örneğin, üç aylık yaşam giderinizi hesaplayın ve bu hedefe ulaşmak için her ay maaşınızdan belirli bir tutarı otomatik olarak birikime aktarın. Bu süreci otomatik hale getirmek, para biriktirmeyi kolaylaştırır ve disiplin kazandırır.
2. Yatırımlarınızı Çeşitlendirin
Borsa İstanbul’da yatırım yapan ya da bireysel emeklilik sistemi (BES) kullanan birçok kişi için çeşitlendirme büyük önem taşır. Tek bir yatırım aracına bağlı kalmak, ekonomik durgunluk dönemlerinde sizi daha fazla risk altında bırakabilir.
Örneğin, sadece hisse senedine odaklanmak yerine portföyünüzde Eurobond, altın, kira sertifikası (sukuk), kısa vadeli mevduat gibi farklı varlıklara da yer verin. Türkiye’de yatırım yapan bireylerin uzun ömür beklentisi arttıkça, yatırım portföylerinin hem güvenli hem de büyüme odaklı olması gerekiyor. Klasik “60/40” kuralı yerine, daha esnek ve dengeli bir dağılım benimsemek önemlidir.
3. Emeklilik Planınızı Panik Yapmadan Yönetin
Emekliliğe yaklaşırken, Bireysel Emeklilik Sistemi’ndeki (BES) fon dağılımınızı gözden geçirmeniz mantıklıdır. Ancak bunu piyasa çöküşü sırasında panikle yaparsanız, zarar edebilirsiniz.
Fon dağılımınızı yılda bir kez gözden geçirmek, piyasa sakinliğinde yeniden dengelemek doğru bir stratejidir. Ayrıca hâlâ çalışıyorsanız, BES katkı paylarınızı artırarak devlet katkısından en yüksek şekilde faydalanmayı unutmayın. Unutmayın, devlet katkısı yıllık üst limit dahilinde %30’a kadar çıkabiliyor ve uzun vadede ciddi fark yaratabilir.
4. Borçlarınızı Temizleyin
Türkiye’de yüksek faiz oranları göz önüne alındığında, borçsuz bir emeklilik çok daha sürdürülebilir olur. Kredi kartı borçları, ihtiyaç kredileri veya taşıt kredileri gibi yükümlülüklerden emeklilikten önce kurtulmaya çalışın.
Ancak bu süreçte emeklilik katkılarınızı ihmal etmeyin. Borçları kapatırken emeklilik birikimlerinizi bozmamaya özen gösterin. Özellikle BES veya uzun vadeli yatırım fonlarınızdan para çekmek yerine, borçlarınızı mevcut maaşınız veya diğer gelir kaynaklarınızla planlı şekilde azaltmaya odaklanın.
5. Ekstra Gelir Kaynakları Yaratın
Emeklilikte gelirlerin sabitlenmesi, geçim için ek gelir ihtiyacını doğurabilir. Neyse ki Türkiye’de birçok kişi için pasif gelir elde etmenin yolları var.
Örneğin, yazlık evinizi sezonluk kiraya verebilir, el emeği ürünlerinizi internet üzerinden satabilir ya da danışmanlık yaparak bilgi birikiminizi gelire çevirebilirsiniz. Emekli olduktan sonra tam zamanlı çalışmak zorunda değilsiniz; önemli olan boş zamanınızı verimli ve gelir getirici şekilde değerlendirebilmek.
6. Danışmanlık Almaktan Çekinmeyin
Türkiye’de her bireyin mali bilgisi ve yatırım becerisi aynı düzeyde olmayabilir. Bu yüzden güvenilir bir finans danışmanından destek almak, sizi hem duygusal kararlar almaktan korur hem de daha stratejik bir yol çizmenizi sağlar.
Ayrıca Türkiye’ye özel emeklilik planlama uygulamaları veya çevrim içi araçlar da karar verme sürecinizi destekleyebilir. Emeklilik planlaması yaparken yalnız hareket etmeyin; bilgi paylaşımı ve tavsiye almak büyük fark yaratabilir.
Ekonomik durgunluklar gelir geçer. Ancak siz sağlam bir finansal temel kurarsanız, emeklilik yıllarınız keyifli ve güvenli geçer. Bugünden yapacağınız planlamalar sayesinde, en belirsiz dönemlerde bile finansal olarak kendinizi güvende hissedebilirsiniz.
