
Ev Sahibi Olmak mı, Kiralamak mı? Hangisi Size Uygun?
Ev sahibi olmak, pek çok kişi için bir dönüm noktası, “gerçek bir yetişkin olma” simgesi gibi görünebilir. Ancak bu karar herkes için doğru değildir ve ev sahibi olmanın avantajları her zaman maliyetleri karşılamayabilir.
Doğru kararı vermek kısmen finansal durumunuza bağlıdır, ama bunun yanında mevcut yaşam tarzınız, ne zaman taşınmayı planladığınız ve almak istediğiniz risk ve sorumluluk miktarı da önemlidir. İşte ev sahibi olmanın ve kiralamanın artı ve eksileri, ve eğer ev sahibi olmayı seçerseniz başlamanız gereken adımlar.
Ev Sahibi Olmanın Artıları ve Eksileri
Ev sahibi olmak hem tatmin edici hem de finansal olarak avantajlı bir karar olabilir. Ancak riskler de vardır ve ev sahibi olmak zaman ve para açısından maliyetli bir hata hâline gelebilir.
Artıları
-
Evinizi istediğiniz gibi ve istediğiniz zaman kişiselleştirebilirsiniz; bu da daha rahat ve keyifli bir yaşam sağlayabilir.
-
Aylık kredi ödemeleriniz, evde kendi mülkiyetinizi oluşturur; kira ödüyorsanız bu para ev sahibinin cebine gider. Ayrıca mortgage faiz ödemeleri üzerinden vergi avantajı da elde edebilirsiniz.
-
Ev sahibi olmak finansal ve yaşam istikrarı sağlayabilir. Kira artışları veya tahliye endişesi yaşamazsınız ve kredinizi bitirdikten sonra düşük konut masraflarına sahip olabilirsiniz.
Eksileri
-
Evde meydana gelebilecek sorunların tamamı sizin sorumluluğunuzdadır; örneğin kışın çatı tamiri veya haşereyle mücadele gibi maliyetli ve öngörülemeyen işler kiracıya göre daha fazla sorumluluk getirir.
-
Evinize yaptığınız yatırımın geri dönüşü garanti değildir. Satış zamanı ve piyasa koşulları kazancınızı etkiler. Mortgage ödeyemez ve ev ipoteklenirse, başlangıç yatırımı geri dönmeyebilir.
-
Taşınmak istediğinizde evinizi satmak zaman alabilir ve piyasaya bağlıdır. Örneğin haftaya bir sahil kasabasına taşınmak istiyorsanız, birkaç ay boyunca sahil manzaralı bir tablo ile yetinmek zorunda kalabilirsiniz.
Kiralamanın Artıları ve Eksileri
Kiralamanın da avantajları ve dezavantajları vardır. Ev almak bir yatırım olabilir, ama kiralamak esneklik, basitlik ve bazen daha düşük maliyet sunabilir.
Artıları
-
Yüksek yaşam maliyetine sahip bölgelerde kira, ev sahibi olmanın aylık maliyetlerinden daha düşük olabilir. Tek bir sabit aylık ödeme ile masraflarınızı kontrol altında tutabilirsiniz.
-
Temel tamirat ve bakım işleri tamamen ev sahibinin sorumluluğundadır; tesisat veya yapısal sorunlar sizin yükünüzde değildir.
-
Kira sözleşmesinden çıkmak, bir evi satmaktan daha kolaydır; kiracı bulma sorumluluğunuz yoktur.
Eksileri
-
Bazı bölgelerde ev sahibi kira artışını kolayca yapabilir veya tahliye edebilir.
-
Evde yapılacak geliştirmeler için üçüncü kişiler devreye girebilir, bu da süreçleri uzatabilir ve iletişim sorunlarına yol açabilir.
-
Kiracı olarak evde mülkiyet oluşturmuyorsunuz, dolayısıyla emlak piyasasındaki kazanç fırsatlarından yararlanamazsınız.
Sık Taşınıyorsanız Kiralama Daha Mantıklı
Ev sahibi olmanın avantajlarından biri, evin değerinin zamanla artması ve mortgage ödemeleriyle mülkiyet oluşturmanızdır. Bu sayede evi sattığınızda büyük bir kazanç sağlayabilirsiniz. Ayrıca bazı kazançlar vergiden muaftır: eviniz ana konutunuz ise ve en az iki yıl burada yaşamışsanız, ilk 250.000 $ (evliyseniz 500.000 $) kazanç vergiden muaf olabilir.
Ancak sık taşınıyorsanız, kiralamak daha mantıklı olabilir. Sık taşınmak vergi avantajlarını kullanmanızı engeller ve ev alıp satmak zahmetli hâle gelir. Ayrıca ev satışında kapama masrafları, vergiler ve çeşitli ücretler toplam maliyetin %2-5’ini oluşturabilir. Bu masraflar sık taşınan biri için ev sahibi olmayı mantıksız hâle getirir.
Ev Satın Almaya ve Bakımına Hazırlanmak
Kiracılığın nasıl bir şey olduğunu zaten biliyor olabilirsiniz, çoğu kişi böyle başlar. Ancak artı ve eksileri değerlendirdiyseniz ve birkaç yıl boyunca bir yerde kalmayı planlıyorsanız, ev alıp bakmaya hazırlanabilirsiniz.
Kredi Notunuzu Düzenleyin
Kredi notunuz, mortgage onayı ve faiz oranı üzerinde belirleyici olur. Düşük kredi notu, aylık yüzlerce TL ve toplamda on binlerce TL fazladan maliyet yaratabilir.
Peşinat Biriktirin
Ev fiyatının bir kısmını peşinat olarak ödersiniz. Kredi türüne bağlı olarak %3-3,5 peşinat ile başlayabilirsiniz. Bazı devlet destekli krediler (TKP, Kırsal Kalkınma Kredileri gibi) peşinat gerektirmez. %20’den az peşinat öderseniz, mortgage sigortası ödemeniz gerekebilir.
Satın Alma Sonrası Giderleri Hesaplayın
Ev sahibi olmanın masrafları mortgage, emlak vergisi, sigorta, aidat, elektrik-su gibi giderleri içerir. Online hesaplayıcılarla aylık ödemelerinizi tahmini olarak görebilirsiniz. Vergi avantajlarını da hesaplayarak toplam giderle karşılaştırın.
Bakım Fonu Oluşturun
Tamirat ve bakım masrafları öngörülemez ama kaçınılmazdır. Bir kural olarak, evin değerinin %1’i kadar bir tutarı yıllık olarak biriktirin. Örneğin 300.000 TL değerinde bir ev için aylık 250 TL, yıllık 3.000 TL. Evin yaşına ve kendinize güveninize göre bu miktarı artırabilir veya azaltabilirsiniz.
Bilgi Edinmeye Devam Edin
Ev satın alma süreci karmaşık gelebilir, ancak öğrenmeye devam edin. İlk defa ev alıyorsanız özel programlardan ve yerel desteklerden yararlanabilirsiniz. Bankalar, emlakçılar ve STK’lar tarafından düzenlenen ücretsiz atölye ve seminerler de mevcut.