Borç, hangi sebeple ortaya çıkarsa çıksın — eski ihtiyaç kredileri, ödenmemiş kredi kartı ekstreleri ya da unutulmuş öğrenci kredileri — zamanla insanın omzunda ağır bir yük haline gelebilir. Hele ki banka aramaları ya da tahsilat şirketlerinin baskısıyla karşı karşıyaysanız, durum iyice bunaltıcı olabilir. Ancak unutmayın: Belirsizlik içinde kalmak yerine, doğru bilgiyle hareket etmek her zaman en iyisidir. Finansal danışman Eric Roberge’nin dediği gibi, “Korkunun kaynağı genellikle seçenekleri bilmemektir. Tüm ihtimalleri ortaya koyduğunuzda, hangisinin size uygun olduğunu daha net görebilirsiniz.”

Önce Durumunuzu Netleştirin

Borçlarınızı kapatmak için bir plan yapmadan önce, kime ne kadar borcunuz olduğunu bilmelisiniz. Bunun için ilk adım, gelir ve giderlerinizi detaylıca yazmak. Aylık maaşınız, ek gelirleriniz, düzenli faturalarınız, gıda, ulaşım ve diğer harcamalarınızı içeren basit bir bütçe tablosu işinizi görecektir. Bu tablo sayesinde hem borç ödemeye ne kadar ayırabileceğinizi hem de neleri kısarak bu süreci hızlandırabileceğinizi görebilirsiniz.

Borçları Önceliklendirin: Hangisi Daha Yük?

Borçlarınızı sınıflandırmak, onları daha kolay yönetmenizi sağlar. Türkiye’de konut kredisi gibi bazı borçlarda faiz ödemeleri vergi indirimi kapsamına girebilir, ancak kredi kartı ve ihtiyaç kredisi gibi “kötü borçlar” genelde bu kapsama girmez. Vergi avantajı olmayan bu tür borçları, mümkün olduğunca erken kapatmak daha mantıklıdır. Bu sınıflamayı yaptıktan sonra önceliği kredi kartlarına ya da yüksek faizli bireysel kredilere vermek, uzun vadede sizi rahatlatacaktır.

Hangi Yöntemle İlerleyeceğinizi Seçin

İki yaygın yöntem var: Ya en yüksek faiz oranına sahip borçtan başlarsınız ya da en küçük tutarlı borçları önce kapatırsınız. En yüksek faizi ödemek daha ekonomik görünse de, psikolojik olarak rahatlamak için küçük borçları kapatmak daha motive edici olabilir. Özellikle “bir işi bitirdim” hissi size moral katabilir. Bu kişisel bir tercihtir; önemli olan sürdürülebilir bir strateji seçmenizdir.

Kartopu Yöntemiyle Borçları Eritin

Türkiye’de de uygulanabilecek etkili yöntemlerden biri “kartopu yöntemi”. Bu yöntemde, tüm borçlarınıza asgari ödeme yaparken, en öncelikli borca (ister en yüksek faizli ister en küçük tutarlı) mümkün olan en yüksek ödemeyi yaparsınız. O borç kapandığında, bu parayı bir sonraki borca aktarırsınız. Böylece her ay ödenen toplam tutar değişmezken, ana borçların azalması hızlanır. Borçlar tıpkı bir kar topu gibi yuvarlandıkça büyüyen ödeme gücünüzle teker teker erir.

Yeniden Yapılandırma Seçeneklerini Araştırın

Eğer borçlarınız çok parçalıysa ya da faiz oranları çok yüksekse, Türkiye’de bankaların sunduğu “borç transferi” ya da “kredi yapılandırma” gibi seçenekleri değerlendirebilirsiniz. Özellikle düşük faizli dönemlerde, borçlarınızı tek çatı altında birleştirip daha uygun koşullarla yeniden ödeme planı yapmak avantajlı olabilir. Ancak bu seçeneklerde dikkatli olun: Kredi tahsis ücretleri, dosya masrafları ve yeni ödeme planının toplam maliyeti iyi analiz edilmelidir. Tanıtım amaçlı düşük faizli kredi kartı transferleri de cazip olabilir, ancak bu tür fırsatları kullanacaksanız kampanya süresi bitmeden borcu kapatabileceğinizden emin olun.

Planınızdan Sapmayın, Takipte Kalın

Hangi stratejiyi seçerseniz seçin, başarı ancak plana sadık kalmakla gelir. Bu süreçte hem kendinizi motive etmek hem de planı sürdürülebilir kılmak için iki önerimiz var. İlk olarak, küçük ödüllerle kendinizi teşvik edin. Örneğin bir borcu kapattığınızda, düşük bütçeli ama sizi mutlu edecek bir etkinlik planlayın: sinema, kahve ya da küçük bir akşam yemeği gibi. İkinci olarak, sizi takip edecek bir sorumluluk ortağı bulun. Eşiniz, arkadaşınız ya da bir aile üyesiyle hedeflerinizi paylaşın ve ilerlemenizi düzenli olarak kontrol etmelerini isteyin. Bu, motivasyonunuzu yüksek tutar ve sürecin ciddiyetini artırır.

Unutmayın: Borçtan kurtulmak bir gecede olmaz, ama doğru plan, disiplinli uygulama ve sürdürülebilir alışkanlıklarla mümkündür.