Uzun süredir birikim yapıyorsunuz, belki altın aldınız, belki düzenli olarak vadeli hesapta para tuttunuz… Ve artık kendi evinizin hayalini gerçeğe dönüştürmek istiyorsunuz. Ancak sadece konutun fiyatına değil, işin perde arkasındaki tüm masraflara da hazır mısınız? Türkiye’de ev almak için gereken toplam bütçeye birlikte bakalım.
Kapora (Ciddiyet Bedeli)
Ev sahibiyle ciddi şekilde pazarlığa oturduğunuzu göstermek için teklifiniz kabul edildiğinde bir miktar kapora bırakmanız gerekir. Bu tutar genellikle konut fiyatının %1 ila %5’i arasında değişir. Kapora, satış süreci tamamlandığında evin toplam bedelinden düşülür. Ancak sözleşme yapılmadan önce vazgeçerseniz bu parayı kaybedebilirsiniz. Bu nedenle süreci dikkatle yönetmek şart.
Peşinat
Türkiye’de banka kredisiyle ev almayı düşünüyorsanız, evin değerinin en fazla %80’ine kadar kredi kullanabilirsiniz. Yani en az %20 peşinat cebinizde olmalı. 3 milyon TL’lik bir ev için 600 bin TL’yi peşin ödemeniz gerekir. Eğer banka tarafından riskli görülen bir bölgede veya tapusu henüz tam oturmamış bir projeden ev alıyorsanız bu oran daha da artabilir.
Tapu Harcı ve Diğer Masraflar
Konut satın alırken hem alıcı hem de satıcı %2’lik tapu harcı öder. Ancak uygulamada bu bedelin tamamı çoğunlukla alıcıdan istenir. Tapu harcı, evin beyan edilen satış değeri üzerinden hesaplanır. Örneğin 2 milyon TL’lik bir ev için 80 bin TL harç ödemeniz gerekebilir. Ayrıca döner sermaye, emlak danışmanı komisyonu (genellikle %2 + KDV) ve noter masraflarını da hesaba katmalısınız.
Kredi Masrafları
Konut kredisi alırken sadece aylık taksitleri değil, dosya masrafı, ekspertiz ücreti, DASK (zorunlu deprem sigortası), konut sigortası ve hayat sigortası gibi birçok kalemi de düşünmelisiniz. Bu giderler toplamda birkaç bin TL’yi bulabilir. Bazı bankalar promosyon olarak bu ücretleri düşürse de, kredi sözleşmesini imzalamadan önce tüm masrafları detaylıca öğrenmek önemlidir.
Nakit Rezerviniz Olmalı
Bankadan kredi alacak olsanız bile, sadece peşinat ve diğer giderler için değil, aynı zamanda yeni evinize taşındıktan sonraki ilk birkaç ay için de bir miktar nakit paranız olmalı. Yeni taşınmalarda boya, badana, doğalgaz açtırma, taşıma, mobilya gibi masraflar sizi bekliyor olabilir. Bankalar da kredi verirken hesabınızda “yedek akçe” olup olmadığını görmek ister.
Kredi Ön Onayı
Eğer bir banka kredisi kullanacaksanız, ev aramaya başlamadan önce bir ön onay almanız oldukça faydalı olur. Böylece bütçenizi netleştirir, hayal kırıklığı yaşamadan hareket edersiniz. Bankalar kredi ön onayında kredi notunuzu, gelir durumunuzu ve varsa diğer borçlarınızı değerlendirir. Peşinat tutarınız ve elinizdeki nakit rezerv de burada dikkate alınır.
Sonuç olarak, Türkiye’de ev satın almak sadece konut bedelini biriktirmekle bitmiyor. Tapu harçları, kredi giderleri, taşınma masrafları derken işin ucu hesapladığınızdan daha kabarık olabilir. Bu nedenle bir ev alma planı yaparken detaylı bir bütçe çıkarmayı ve beklenmedik giderler için ekstra tasarruf etmeyi unutmayın.
