İşte 6 Adımda Hem Borçtan Kurtulun Hem Birikim Yapın

Marketin kasa kuyruğunda beklerken, alışveriş arabasında minik bir orduyu doyuracak kadar yiyecek ve ev malzemesi vardı. O sırada telefonum iki ayrı bildirimle titredi: biri işletme kredimizin taksiti, diğeri üniversite için ayrılan otomatik havale. Birisi bugünkü hesabı boşaltıyor, diğeri gelecekten alıyormuş gibi hissettirdi. O an kendi kendime sordum: Neden ya borç ödemek ya da birikim yapmak zorundayım?

Aslında bu bir “ya o, ya bu” durumu değil. Doğru planla, borçlarınızı kapatırken aynı anda birikimlerinizi de artırabilirsiniz. İşte bunu yapmanızı sağlayacak altı adım:

1. Mali Durumunuzu Netleştirin

İlk adım, tüm finansal resminizi gözler önüne sermek. Aylık geliriniz, kredi kartı borçlarınız, taksitler, kira, birikim hesabınızdaki para ne kadar? Her şeyin net ve güncel bir şekilde önünüzde olması gerek.

Türkiye’deki kullanıcılar için, bankaların mobil uygulamaları genelde temel finansal görünüm sunar ama bunu daha detaylı yönetmek için bütçe takip uygulamalarından faydalanabilirsiniz. Yerli uygulamalar olan Paraşüt, Moneye veya Spendee gibi araçlarla gelir-gider takibinizi dijital hale getirebilirsiniz.

2. Küçük Bir Acil Durum Fonu Oluşturun

Kombi bozulduğunda ya da arabanız servise gitmek zorunda kaldığında kredi kartına sarılmak yerine, kenarda hazır bir yedek olması işleri kolaylaştırır. 15.000–30.000 TL arası bir acil durum fonu, sizi borca batmaktan koruyabilir.

Bu fonu oluşturmak için her ay kenara küçük bir miktar ayırmak yeterlidir. Banka uygulamalarında “otomatik havale” kurarak bu işlemi unutmanıza bile gerek kalmaz. Önemli olan bu fonu kullanmak zorunda kalırsanız yerine koymayı unutmamanız.

3. Borç Ödeme Stratejisi Belirleyin

Türkiye’de kredi kartı faiz oranları oldukça yüksek. Bu nedenle hangi borçtan başlamalıyım sorusunun cevabı önemli. Eğer yüksek faize öncelik vermek istiyorsanız “çığ yöntemi”ni kullanın: En pahalı borçtan başlayarak ödeyin. Hızlı sonuç görmek motivasyonunuzu artırıyorsa, “kartopu yöntemi” işinize yarar: En küçük borcu bitirerek diğerlerine geçin.

İhtiyacınız varsa borç birleştirme kredisiyle tüm borçları tek bir yere toplayabilir, daha düşük faiz oranıyla tek bir ödeme yapabilirsiniz. Ama bu seçeneği kullanmadan önce iyi bir araştırma yapmayı unutmayın.

4. Akıllı Bir Harcama Planı Oluşturun

Bütçe planı yaparken kira, doğalgaz, elektrik, internet gibi sabit giderleri ayrı, market, akaryakıt gibi değişken harcamaları ayrı ele alın. Geriye kalan parayı borç ve tasarruf hedeflerine bölüştürün.

Türkiye’de buna yardımcı olacak pratik bir yöntem: “50-30-20 kuralı”. Gelirinizin %50’sini zorunlu giderlere, %30’unu kişisel harcamalara, %20’sini ise borç/tasarrufa ayırabilirsiniz. Geliriniz düzensizse, bu oranları esnetebilirsiniz ama planlı olmak şart.

5. İşleri Otomatik Hale Getirin

Hayat hızlı akıyor; faturaları, kredi kartı ödemelerini veya birikim transferlerini unutmak çok kolay. Bu yüzden, mümkün olduğunca her şeyi otomatikleştirin.

Bankaların çoğu artık düzenli ödeme talimatları sunuyor. Aylık borç ödemelerinizi, tasarruf havalelerinizi ve faturalarınızı bu şekilde otomatikleştirirseniz, ne unutma riski olur ne de plan dışına çıkma ihtimali.

6. İlerlemenizi Düzenli Takip Edin

Her ay ya da en azından üç ayda bir, nereye geldiğinizi kontrol edin. Borçlarınız azalmış mı? Birikimleriniz artmış mı? Harcamalarınız nerelere kaymış? Bunları grafiklerle veya tablolarla görmek çok motive edici olabilir.

İyi bir mobil uygulama veya Google Sheets üzerinden basit bir tablo bile bu süreci kolaylaştırır. “Nerede eksik kaldım?” sorusunu sormak yerine, “Neyi daha iyi yaptım?” diye sormak sizi pozitif tutar.

Sonuç: Hem Borçtan Kurtulup Hem Birikim Yapmak Hayal Değil

Birkaç ay önce arabamız yolda kaldı. O ay öğrenci kredisine fazladan ödeme yapmıştık. Eskiden olsa hemen kredi kartına sarılırdım ama bu sefer acil durum fonundan ödeme yaptım. Ne yeni borç eklendi, ne plan bozuldu. İşte doğru sistemin gücü burada.

Borçları kapatmak ve tasarruf etmek, birbirine rakip değil. Fren ve gaz gibi birlikte çalışırlar. Bu altı adımı hayatınıza dahil ettiğinizde, hem geçmişin yükünü hafifletir hem geleceği inşa edersiniz.